Bij de Hoge Raad is een procedure aanhangig over de vraag of betaalde rente in aftrek kan worden gebracht als deze rente betrekking heeft op een periode na overlijden waarin geen sprake meer is van een eigen woning. De procedure betreft de betaling van rente op 4 januari 2014 voor het gehele jaar 2014. De eigenaar van de woning is op die dag overleden, waardoor na 4 januari geen sprake meer is van een eigen woning.
De erfgenamen menen dat de rente aftrekbaar is omdat op het moment van betaling sprake was van een eigenwoningschuld. Volgens de erfgenamen volgt uit de Wet IB 2001 dat het tijdstip van betaling bepalend is voor de aftrekbaarheid.
De Advocaat-generaal (A-G) bij de Hoge Raad heeft een conclusie gewijd aan deze zaak.
In de Wet IB 2001 is geregeld dat betaalde rente van schulden, die behoren tot de eigenwoningschuld, aftrekbaar is. De rente moet verschuldigd zijn ingevolge een lening die is aangegaan ter financiering van de eigen woning. De lening moet voldoen aan de in de wet genoemde voorwaarden. Rente komt voor aftrek in aanmerking op het tijdstip waarop zij is betaald. Ook vooruitbetaalde rente komt in beginsel voor aftrek in aanmerking.
Volgens de Hoge Raad is van vooruitbetaalde rente sprake wanneer rente wordt betaald op een tijdstip dat ligt vóór de periode waaraan deze in economische zin dient te worden toegerekend. Dat verschuldigde en kwalificerende rente wordt vooruitbetaald voor de rest van het belastingjaar staat aan de aftrek naar gelang van het moment van de betaling niet in de weg. Rente die voor een volgend jaar wordt vooruitbetaald is slechts aftrekbaar voor zover deze betrekking heeft op de eerste zes maanden van dat jaar.
De wet regelt niet op welk moment moet worden getoetst of sprake is van een betaling van eigenwoningrente. Het ligt volgens de A-G voor de hand om dat te doen op het moment waarop de aangifte wordt gedaan of uiterlijk op het moment voordat de aanslag definitief komt vast te staan. Dit betekent dat wanneer rente vooruit is betaald voor een jaar in dat gehele jaar sprake moet zijn van een eigen woning in de zin van de eigenwoningregeling om volledige aftrek te kunnen genieten. De reden voor de keuze van dit moment van beoordeling is dat het hier gaat om een omstandigheid met een duurkarakter. Wanneer een pand op een zeker moment een eigen woning in de zin van de wet is, zegt dat niets over de vraag of dat pand die kwaliteit op een volgend moment nog steeds bezit. Wel is duidelijk dat vanaf het moment waarop het pand die kwaliteit niet meer bezit, de aftrek van hypotheekrente niet meer is toegestaan.
In deze procedure was niet in geschil dat de woning na 4 januari 2014 niet meer kwalificeert als een eigen woning. Daarom kan volgens de A-G vanaf die datum geen aftrek van betaalde rente worden genoten. Dit heeft tot gevolg dat 361/365e deel van de betaalde rente niet aftrekbaar is. Dat is in overeenstemming met de uitspraak van Hof Den Bosch.
